فتق زمانی رخ می دهد که بخشی از اندام های داخلی از طریق یک بازشدگی یا ضعف در عضله یا بافتی که آن را در بر گرفته است ، بیرون بزند. بیشتر فتق ها شامل بیرون زدگی یکی از اندام های شکمی از دیواره های حفره شکم هستند. این عارضه می تواند به مرور زمان و با افزایش سن و فرسایش عضلات ایجاد شود. همچنین می تواند ناشی از آسیب ، جراحی یا اختلالات مادرزادی باشد.
فتق ها در کدام نواحی شایع هستند؟
فتق اغلب در نواحی زیر ایجاد می شود:
- در قسمت پایینی قفسه سینه ، از طریق دیافراگم
- در کشاله ران از طریق دیواره پایینی شکم
- در طول خط میانی جلوی شکم
- از طریق جای برش جراحی قبلی در شکم
انواع مختلف فتق کدامند؟
-
فتق اینگوینال
این نوع ، شایع ترین فتق است. بیشتر مردان یا افرادی که در زمان تولد به عنوان مذکر تعیین جنسیت شده اند را تحت تأثیر قرار می دهد. این فتق زمانی رخ می دهد که بخشی از روده وارد کانال اینگوینال ، یک گذرگاه در قسمت داخلی ران ، شود.
-
فمورال
این نوع فتق کمتر شایع بوده و در کانال فمورال ، که زیر کانال اینگوینال قرار دارد ، رخ می دهد. در این حالت ممکن است بافت چربی بیرون بزند.
-
فتق هیاتال
این نوع فتق شایع در طول زندگی ایجاد می شود. در این حالت ، باز شدگی دیافراگم که مری از آن عبور می کند ، گشاد می شود و بالای معده از این باز شدگی وارد قفسه سینه می شود.
-
دیافراگمی مادرزادی
این نقص مادرزادی جدی است که در آن دیافراگم در دوران رشد جنین به طور کامل بسته نمی شود. این حالت ممکن است باعث شود اندام های شکمی به داخل حفره قفسه سینه حرکت کرده و به رشد ریه ها فشار وارد کنند.
-
فتق برشی
این بیماری زمانی رخ می دهد که بافت از طریق جای برش جراحی قبلی در دیواره شکم که به مرور زمان ضعیف شده است ، بیرون بزند.
-
فتق نافی
این نوع بیرون زدگی اندرونه زمانی رخ می دهد که بخشی از روده از طریق بازشدگی در دیواره شکم نزدیک ناف بیرون بزند. بیشتر بیرون زدگی های نافی مادرزادی هستند (از زمان تولد وجود دارند).
-
فتق شکمی
این اصطلاح شامل هر فتقی است که از دیواره جلوی شکم ایجاد شود. نوع نافی و برشی نیز در این دسته قرار می گیرند.
-
اپیگاستریک
نوعی شکمی است که بالای ناف رخ می دهد.
-
فتق پرینه‌ای
این عارضه زمانی رخ می دهد که اندام ها یا بافت ها از طریق بازشدگی یا ضعف در کف لگن به حفره شکم فشار وارد کنند. این نوع بیرون زدگی اندرونه ، نادر است.
آیا فتق مشکل جدی است؟
بیشتر فتق ها جدی نیستند ، اما ممکن است به مرور زمان جدی تر شوند. فتق زمانی جدی می‌شود که در حفره‌ای که از آن بیرون زده گیر کند و نتواند به جای خود بازگردد. این وضعیت می تواند دردناک باشد و در موارد شدید باعث قطع جریان خون به بافت شده و منجر به مرگ بافت (نکروز) شود. از آنجا که بیرون زدگی اندرونه به مرور زمان بدتر می‌شوند ، بیشتر آنها نیاز به جراحی دارند.
علائم و نشانه‌های بیرون زدگی اندرونه چیست؟
- ظاهر : زمانی که قابل مشاهده باشد ، به صورت یک برآمدگی ظاهر می‌شود. ممکن است این برآمدگی گاهی دیده شود و گاهی خیر.
- احساس ناشی از فتق : ممکن است فشار ، درد مبهم یا درد شدید در ناحیه فتق احساس کنید ، به خصوص زمانی که فتق بیرون زده باشد.
- اولین علائم : هنگام خم شدن ، بلند کردن یا زور زدن برآمدگی مشاهده می شود. در نوزادان ، ممکن است هنگام گریه یا دفع مدفوع ظاهر شود.
علل و عوامل خطر فتق
فتق زمانی ایجاد می شود که ضعف یا بازشدگی در عضله یا بافت های همبند اجازه دهد اندام ها یا بافت ها از آن عبور کنند.
عوامل خطر شامل موارد زیر می باشد:
- شغل‌های سنگین
- سرفه یا عطسه مزمن
- یبوست مزمن
- جراحی شکم یا لگن
- بارداری های مکرر
- چاقی مزمن
عوارض احتمالی فتق چیست؟
در بیشتر موارد ، عوارض زمانی آغاز می شوند که فتق گیر کرده و امکان برگشت به محل خود را ندارد. فتق حبس شده ممکن است به تدریج دردناک تر و جدی تر شود. اگر روده گیر کرده باشد ، انسدادی ایجاد می شود که مانع عبور غذا یا گاز می گردد. اگر بافت حبس شده خون رسانی نداشته باشد باعث مرگ بافت (نکروز یا گانگرن) می شود.
عوارض نوع دیافراگمی متفاوت هستند. به‌طور کلی ، اندام هایی که از دیافراگم بیرون می زنند ، معمولاً گیر نمی کنند. نوع هیاتال به ندرت باعث عوارض می شود به‌جز رفلاکس اسید مزمن. از طرف دیگر ، نوع دیافراگمی مادرزادی ، همیشه پیچیده است ، زیرا بر رشد اندام های جنین تأثیر می گذارد. نوزادانی که با این عارضه متولد می شوند به مراقبت های ویژه نیاز دارند.
چه زمانی درد فتق ، نگران کننده است؟
در صورت تجربه هرگونه درد ناشی از فتق بهتر است به پزشک مراجعه شود. در بسیاری از شرایط ، ممکن است درد های ناشی از علل دیگر ، با فتق اشتباه گرفته شود. به همین دلیل لازم است برای تشخیص درست ، به پزشک مراجعه کنید. اگر تغییر رنگ ، بی حسی یا علائمی مانند تب ، تهوع و استفراغ تجربه کردید ، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
فتق چگونه تشخیص داده می شود؟
اغلب یک معاینه فیزیکی ساده برای تشخیص کافی است. پزشک بررسی های لازم را انجام می دهد تا ببیند آیا می توان آن را به طور فیزیکی به داخل بازگرداند یا خیر. برخی از انواع این عارضه به تصویربرداری از بافت نرم ، مانند سی تی اسکن ، برای تشخیص نیاز دارند.
درمان بیرون زدگی بافت
اکثر فتق ها نیاز به جراحی ترمیمی دارند. اگر اندازه آن کوچک یا خفیف باشد و فقط گاهی اوقات ظاهر شود ، پزشک رویکرد انتظار و نظارت را انتخاب می کند تا ببیند آیا وضعیت بدتر می شود یا خیر. بیرون زدگی اندرونه معمولاً با گذشت زمان بدتر می شوند ، به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که بهتر است ترمیم انجام شود به‌جز نوع نافی در نوزادان ، بقیه انواع آن به خودی خود برطرف نمی شوند.
جراحی ترمیم فتق معمول است و به‌طور کلی یک عمل جزئی است. جراح بافت اندرونه بیرون زده را به محل خود برمی گرداند و دیواره ضعیف شده را با بخیه یا توری جراحی تقویت می کند. جراحان اغلب از روش های کم تهاجمی برای ترمیم انواع معمولی بیرون زدگی اندرونه معمولی استفاده می کنند که به معنی برش های کوچک تر ، درد کمتر پس از عمل و بهبودی سریع تر است.
- جراحی لاپاروسکوپی برای درمان
در این تکنیک ، یک لوله بلند و نازک با دوربین نورانی در انتها برای مشاهده محل جراحی استفاده می شود. لاپاروسکوپ از یک سوراخ کوچک وارد می شود و ابزارهای جراحی بلند و نازک از سوراخ دیگری وارد می شوند.
فتق نافی مادرزادی معمولاً با رشد کودک به خودی خود بسته می شود ، اما گاهی این اتفاق نمی‌افتد. در این حالت ، کودک شما به ترمیم فتق نافی نیاز خواهد داشت. نوع هیاتال اغلب نیاز به ترمیم ندارد، اما اگر باعث رفلاکس اسید مزمن شود ، ممکن است ترمیم لازم باشد. پزشک ممکن است جراحی فوندوپلیکاسیون نیسن را برای رفع این مشکل توصیه کند. این جراحی شامل پیچیدن قسمت بالایی معده به دور قسمت پایینی مری و دوختن آنها به یکدیگر است.
