سندروم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع است که علائم آن با دستگاه گوارش مرتبط می باشد. این بیماری گاهی اوقات از برخی از غذا ها ، عادات زندگی و سطح استرس یا خلق و خو ، منشاء می گیرد. حدود ۳ نفر از هر ۱۰ نفر به این بیماری مبتلا می شوند. زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. مشاهده برخی علائم که در ادامه به آن خواهیم پرداخت ، این الزام را ایجاد می کند که به فوق تخصص جراحی گوارش و لاپاروسکوپی مراجعه کنیم تا ایشان با بررسی های کامل ، علت را شناسایی کرده و برای درمان مناسب ، اقدام کند.
علائم سندرم روده تحریک پذیر چیست؟
برخی از علائم اصلی IBS عبارتند از:
- احساس درد یا ناراحتی در ناحیه شکم
- نفخ و گاز معده
- اسهال یا یبوست مزمن یا حالتی بین این دو
- عدم یکدست بودن حرکت روده حتی بعد از اجابت مزاج
- حالت تهوع
علل ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست. عواملی که به نظر می‌رسد در بروز آن نقش داشته باشند شامل موارد زیر می‌باشند:
- انقباضات عضلانی در روده : دیواره های روده با لایه هایی از عضله پوشیده شده اند که به حرکت غذا در دستگاه گوارش کمک می کنند. انقباضاتی که قوی تر و طولانی تر از حد معمول هستند می توانند باعث ایجاد گاز ، نفخ و اسهال شوند. انقباضات ضعیف می توانند عبور غذا را کند کرده و به مدفوع سخت و خشک منجر شوند.
- سیستم عصبی : مشکلات مربوط به اعصاب دستگاه گوارش می توانند باعث ناراحتی در ناحیه شکم شوند. سیگنال های هماهنگ نشده بین مغز و روده ها می تواند باعث شود بدن به تغییراتی که معمولاً در فرآیند گوارش رخ می دهند ، بیش از حد واکنش نشان دهد. این امر می تواند به درد ، اسهال یا یبوست منجر گردد.
- عفونت شدید: ممکن است پس از یک دوره شدید اسهال که توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده است ، عفونت اتفاق بیفتد. این حالت به نام گاستروانتریت شناخته می شود.
- استرس در دوران کودکی : افرادی که در معرض حوادث استرس زا ، به ویژه در دوران کودکی ، قرار دارند ، معمولاً علائم بیشتری از سندروم روده تحریک پذیر را تجربه می کنند.
- تغییرات در میکروب های روده : تغییرات در باکتری ها ، قارچ ها و ویروس ها که معمولاً در روده ها زندگی می‌کنند و نقش کلیدی در سلامت دارند ، از جمله علل بروز سندروم روده تحریک پذیر محسوب می شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائمی دارید که شما را مشکوک به ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر بعنوان یکی از بیماری های کولورکتال کرده است ، به متخصص خود مراجعه کنید. برخی از این علائم شامل موارد زیر می باشد:
- مشاهده خون در مدفوع
- کاهش وزن بی دلیل
- تب یا اسهال شدید
سندروم روده تحریک پذیر چگونه درمان می شود؟
روش های درمانی مختلفی برای IBS وجود دارد. تغییرات در رژیم غذایی و شیوه زندگی بهترین استراتژی دراز مدت برای کاهش علائم هستند.
سایر گزینه های درمانی که در درمان این بیماری ، به کار گرفته می شوند ، شامل موارد زیر می باشد:
- داروهای تجویزی و بدون نسخه ، از جمله داروهای ضد افسردگی ، آنتی بیوتیک ها ، ملین ها و داروهای ضد اسهال
- داروهای گیاهی مانند روغن نعناع
- مکمل های تغذیه ای مانند فیبر و پروبیوتیک ها
- فعالیت بدنی مانند یوگا
بهترین رژیم غذایی برای سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
رژیم غذایی که شامل کاهش مصرف قند های قابل تخمیر است ، یکی از بهترین رژیم ها برای کنترل علائم IBS می باشد. همچنین مصرف غذاهای کم چرب ، بدون گلوتن و پر فیبر نیز مفید است.
چه غذاهایی در IBS ممنوع هستند؟
غذاهای پر چرب ، لبنیات پرلاکتوز ، نوشابه های گاز دار، غذاهای سرخ شده ، شیرین کننده های مصنوعی ، حبوبات و سبزیجات نفاخ مانند گل کلم ، کلم ، پیاز و سیر بهتر است محدود یا حذف شوند.
چگونه علائم سندرم روده تحریک پذیر را کاهش دهیم؟
با دنبال کردن عادات زندگی سالم ، از جمله تغییرات در رژیم غذایی ، می توان گام مفیدی در کاهش علائم این بیماری برداشت.
فیبر در غذا ، حجم مدفوع را افزایش می دهد و باعث می شود مدفوع نرم و راحت عبور کند. اگر فیبر کافی مصرف نکنید ممکن است علائم بیماری شما تشدید شود. البته لازم است توجه داشته باشید که مصرف هر ماده ای هر چند مفید ، باید در حد تعادل باشد بنابراین از مصرف بی رویه فیبر خودداری کنید. منابع غذایی غنی از فیبر شامل میوه ها ، سبزیجات و غلات هستند. بهتر است به تدریج مصرف فیبر غذایی خود را به میزان توصیه شده روزانه ۲۵-۳۰ گرم افزایش دهید تا از نفخ و گاز جلوگیری به عمل آید.
غذاهای تولیدکننده گاز مانند پیاز ، کلم ، بروکلی ، لوبیا خشک ، عدس و گل کلم
غذاهای حاوی لاکتوز (قند شیر) مانند شیر ، بستنی و برخی از ماست ها را کمتر مصرف کنید. سعی کنید نوشیدنی های الکلی را از رژیم تان حذف کنید.
آیا سندروم روده تحریک پذیر در زنان متفاوت است؟
این بیماری زنان را نسبت به مردان ، بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد و امار این بیماری در زنان تقریباً دو برابر مردان است. برخی از زنان در ابتدای دوره قاعدگی خود علائم بیشتری از این بیماری را دارند که به دلیل تغییرات هورمونی است.
سندروم روده تحریک پذیر چه تفاوتی با کولیت دارد؟
سندروم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال عملکردی در روده ها است که با درد شکم ، نفخ ، اسهال یا یبوست همراه است. در حالی که کولیت بیماری التهابی روده است و معمولاً با التهاب ، زخم و خونریزی در روده همراه می باشد.
آیا سندروم روده تحریک پذیر خطرناک است؟
IBS یک بیماری مزمن ولی غیر کشنده است. با اینکه می تواند زندگی روزمره بیمار را مختل کند، اما منجر به سرطان یا آسیب جدی به روده نمی شود.
آیا سندروم روده تحریک پذیر درمان قطعی دارد؟
در حال حاضر درمان قطعی برای IBS وجود ندارد ، اما با رعایت رژیم غذایی ، مدیریت استرس و مصرف داروها می توان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بالا برد.
آیا سندروم روده تحریک پذیر باعث کاهش وزن می شود؟
در برخی موارد ، کاهش وزن ناگهانی می تواند نشانه ای از اختلالات جدی تر مانند بیماری های التهابی روده یا سرطان باشد، اما در IBS معمولی کاهش وزن چشمگیر رایج نیست.
آیا استرس باعث تشدید سندروم روده تحریک پذیر می شود؟
بله. استرس نقش مهمی در شدت گرفتن علائم دارد. مدیریت استرس با روش هایی مثل مدیتیشن ، یوگا ، تنفس عمیق و روان درمانی می تواند مؤثر باشد.
آیا سندروم روده تحریک پذیر ارثی است؟
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد زمینه خانوادگی و ژنتیکی می تواند در ابتلا به IBS نقش داشته باشد ، هرچند عوامل محیطی نیز مؤثر هستند.
تفاوت IBS با بیماری کرون چیست؟
IBS یک اختلال عملکردی است ، در حالی که بیماری کرون یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند باعث آسیب جدی به دستگاه گوارش شود و نیاز به درمان دارویی یا حتی جراحی داشته باشد.
